1. J. Locke insan doğasından yola çıkar,
toplumsal sözleşmeyi kabul eder ama
düşüncelerinin sonucunda mutlak
monarşiye varmaz. Düşünür, mutlak
monarşiye karşı liberal (özgürlükçü)
bir devlet sistemini ileri sürmüştür.
Bu parça aşağıdaki problemlerden
hangisiyle ilgilidir?
A) Ahlakın ilkesi
B) Birey-devlet ilişkisi
C) Bilginin kaynağı
D) Varlığın oluşu
2. • Fransız İhtilali ve Sanayi İnkılabı
gerçekleşmiş ve buna bağlı problemler tartışılmıştır.
• Sanat, felsefe ve edebiyatta önemli
eserler verilmiştir.
• Dinî otorite sarsılmaya başlanmıştır.
Verilen bu özelliklerden hareketle
18-19. yy. felsefesinde aşağıdaki
alanların hangisinde değişim olduğu söylenemez?
A) Ekonomi B) Sanat
C) Astronomi D) Din
3. Kendinde ve başkalarında insanlığı
bir araç olarak görecek şekilde değil
de onu bir amaç edinecek şekilde
davran.
Aşağıdakilerin hangisi Immanuel
Kant’ın verilen ilkesine uygun bir
örnektir?
A) Kendini daha iyi hissetmek için
dilenciye para vermek
B) Zor bir durumdan kurtulmak için
yakınına yalan söylemek
C) Terfi edebilme düşüncesiyle işini
daha iyi yapmaya çalışmak
D) Yardıma ihtiyacı olduğu düşüncesiyle birine yardımda bulunmak
4. Bilginin a posteriori (deneyime
bağlı) olarak oluştuğunu iddia eden
görüş aşağıdakilerden hangisidir?
A) Şüphecilik anlamına gelen septisizm
B) Akılcılık anlamına gelen rasyonalizm
C) Deneycilik anlamına gelen empirizm
D) Görecelik anlamına gelen rölativizm
5. Benim yerime düşünen bir kitabım,
vicdanımın yerini tutan bir din adamım, perhizim ile ilgilenerek sağlığım
için karar veren bir doktorum oldu mu
zahmete katlanmama hiç gerek kalmaz artık. Para harcayabildiğim sürece düşünüp düşünmemem de pek o
kadar önemli değildir, bu sıkıcı ve
yorucu işten başkaları beni kurtaracaktır çünkü.
Bu parçada eleştirilen durum aşağıdakilerden hangisidir?
A) İnsanın, düşünmekten kaçındığı
B) Duyguların etkisinde yapılan eylemlerin doğru olduğu
C) Sezgilerimizin bütün bilgimizin
kaynağı olduğu
D) Sanatın bizi, bütün sıkıntılarımızdan kurtardığı
6. Aşağıdakilerden hangisi 18 – 19.
yy. felsefesinde öne çıkan “ahlakın
ilkesi” problemiyle ilgilidir?
A) Mutluluk, insanın aklıyla kendi
eylemini seçmesindedir.
B) İnsan zihni doğuştan boş bir levhadır; deneyimlerle, bilgiyle doldurulur.
C) Yasama gücü, kişisel haklar çerçevesinde görev ve yetkileri belirlenmiş kanun yapma gücüdür.
D) “Tin”in kendini bilip tanıması, varlıkların değişimini açıklayan diyalektik yasanın sonucudur.
7. Bilgi doğuştan değil, sonradan deneyimler aracılığıyla oluşur. İnsan duyu
organları aracılığıyla kendi zihninin
dışında bulunan dış dünyadan birtakım izlenimleri deneyimler ve bu izlenimlerden oluşan fikirleri zihninde
tasarlayarak bilgi edinir.
Bu parçada aşağıdaki görüşlerden
hangisi eleştirilmektedir?
A) Zihnimiz bilgi edinme sürecinde
aktif durumdadır.
B) Dış dünyadan aldığımız duyumlar
bilginin ilk basamağıdır.
C) Deneyimlediğimiz verilerle ilgili
fikirler oluştururuz.
D) Dünyaya bütün bilgilere sahip olarak geliriz.
8. Aşağıdakilerden hangisi 18 – 19.
yy. felsefesinin genel özelliklerinden değildir?
A) Felsefe ve edebiyatta önemli eserler verilmiştir.
B) Dinî otoritelere bağlı kalınmıştır.
C) Düşünce özgürlüğü gelişmiştir.
D) Akla güven duyulmuştur.
9. Bentham’a göre mutluluk, insanın
çevresiyle ilgilidir. Çoğunluğun faydasına olan doğru eylemdir, haz verici
ve mutlu edicidir.
Buna göre mutluluğun ölçütü aşağıdakilerden hangisidir?
A) Bilginin sağladığı kesinlik
B) İradeyle seçilen kötülük
C) Eylemin sağladığı fayda
D) Ödeve uygun davranış
10. 18. yüzyılda öne çıkan felsefi içerikli edebî kitaplardan “Emile” in
yazarı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Rousseau B) Goethe
C) Diderot D) Voltaire
11. Gadamer, anlamayı “ufukların kaynaşması” dediği teoriyle açıklar. Ön
bilmenin sağladığı kişinin ufku, anlamaya yöneldiği şeyin ufkuyla kaynaşır ve ortaya anlama çıkar. Ufukların
kaynaşması, dil ve anlam ilişkisi üzerinden bir insanın sözlerinin anlaşılması veya bir metnin yorumlanması
şeklinde olabilir.
Bu parça 20. yy felsefesinin aşağıdaki temel problemlerinden hangisiyle ilgilidir?
A) Varlık sorunu (yeni ontoloji)
B) Gerçeklik-görünüş sorunu (fenomenoloji)
C) Değişim sorunu (diyalektik materyalizm)
D) Yorum sorunu (hermeneutik)
12. Bilim insanlarının paylaştığı ortak
değerlere işaret eden kavrama – – – –
denir.
Bu cümledeki boşluğa aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
A) sentez B) paradigma
C) metafizik D) deney
13. Hilmi Ziya Ülken’e göre iki tür varlık
vardır: sonlu ve sonsuz varlık. Sonlu
varlık olan insanın sonsuz varlık hakkında bilgisinin olamayacağını ve
sonlu varlığın sonsuz varlığı yaşamasının imkânsız olduğunu belirtir.
Sonlu varlığın ancak akıl ve mantık
aracılığıyla sonsuz varlığı düşünebileceğini bunlara ek olarak da sezgiyle onu hissedebileceğini ileri sürer.
Bu parçadan hareketle aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?
A) Sonlu varlığın, sonsuz varlığı düşünebileceğine
B) Sezginin, sonsuz varlığı hissetmenin yolu olduğuna
C) Sonsuz varlığın akılla bilinebileceğine
D) Sonlu varlığın insan olduğuna
14. 19. yüzyılın tarihsel seyrine bakıldığı
zaman bilimin ilerleyişinin birçok
alanda yeni çalışmalar getirdiği, bu
durumun da bilimde uzmanlık alanları fikrini açığa çıkardığı ve daha önceleri doğa felsefesi altında toplanan
bazı bilim alanlarının felsefeden ayrılıp bağımsız birer disipline dönüştüğü
görülmektedir. Bilimdeki bu gelişmeler, filozofların bilgi üzerinde önemle
durmalarına ve bilimi sorgulamalarına sebep olmuştur.
Bu parçada aşağıdakilerden hangisi ele alınmıştır?
A) Dil kuramlarının geliştirilmesi
B) Bilim felsefesi alanının ortaya çıkması
C) Çok fazla felsefi yayın çıkarılması
D) Felsefenin üniversiteler aracılığıyla yapılması
15. • Canlı varlıklar, tek hücreli canlılar,
bitkiler, hayvanlar ve insanlar bu
katmanda yer alır.
• Bu katmanla biyoloji bilimi ilgilenir.
Bu özellikler Hartmann’ın aşağıdaki dört varlık katmanından hangisine aittir?
A) Ruhsal B) Organik
C) Tinsel D) İnorganik
16. Mantıkçı pozitivistlere göre bir önermenin doğrulanabilir olması, o önermenin
yanlış ya da doğru olduğunun ortaya
konması demektir. Doğrulanabilir önerme, olgusal olarak üzerinde deney
yapılmaya uygun önermedir.
Metafiziksel önermelerde buna imkân
yoktur, onun için anlamsızdır.
Buna göre aşağıdakilerden hangisi
metafizik bir önermedir?
A) Kitap kırmızıdır.
B) Masa yuvarlaktır.
C) Ruh vardır.
D) Hava güneşlidir.
17. Aşağıdakilerden hangisi 20. yy.
filozoflarındandır?
A) Albert Camus B) Gazali
C) İbn-i Sina D) Sokrates
18. Ülkemizde ilk kez felsefe ders kitabını yazmış ve bu derslerin programını
yapmıştır. Hem lise hem de üniversitede felsefe okutmuştur. Şiirlerinde
felsefe yapmış ve yazılarında felsefeyi savunmuştur. Birçok makalesine
“feylesof” olarak imzasını atmıştır.
Özellikleri verilen Türk felsefeci
aşağıdakilerden hangisidir?
A) Nusret Hızır
B) Macit Gökberk
C) Aydın Sayılı
D) Rıza Tevfik Bölükbaşı
19. Gelgelelim, gerçekten de varoluş
özden önce geliyorsa insan ne olduğundan sorumludur öyleyse. İşte varoluşçuluğun ilk işi de her insanı kendi varlığına kavuşturmak, varlığının
sorumluluğunu omzuna yüklemektir.
Bu parça aşağıdakilerden hangisiyle çelişmektedir?
A) İnsan özgür iradesiyle seçim yapan bir varlıktır.
B) İnsan verdiği kararlarla kendi yaşamını biçimlendirir.
C) İnsanın eylemleri önceden üstün
bir güç tarafından belirlenmiştir.
D) İnsan, davranışlarının sorumluluğunu almalıdır.
20. Ben yanılmış olabilirim ve sen haklı
olabilirsin ve ortak çaba sonucunda
belki doğruluğa biraz daha yaklaşabiliriz.
K. Poper’ın verilen bu sözünde
bilginin doğruluğunun belirlenmesinde aşağıdakilerden hangisinin
önemi vurgulanmıştır?
A) Sezginin
B) Yararın
C) Ortak uzlaşının
D) Deneyimin
